ภัยร้ายของโรคความดันโลหิตสูงและไขมันในเลือดสูง

[siritidaphon]

ภัยร้ายของโรคความดันโลหิตสูงและไขมันในเลือดสูง

โรคความดันโลหิตสูงและไขมันในเลือดสูงเป็น "ภัยเงียบ" ที่ไม่แสดงอาการชัดเจนในระยะเริ่มต้น แต่ทั้งสองภาวะนี้ทำงานร่วมกันในการทำลายหลอดเลือดทั่วร่างกายอย่างช้า ๆ จนนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงที่คุกคามชีวิต และเป็นสาเหตุสำคัญของโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs)

I. ภัยร้ายจาก "ไขมันในเลือดสูง" (Dyslipidemia)
ไขมันในเลือดสูง (โดยเฉพาะ LDL-C และไตรกลีเซอไรด์สูง) ทำให้เกิดกระบวนการที่เรียกว่า "ภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง" (Atherosclerosis) ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของโรคร้ายแรง

การสะสมและหลอดเลือดอุดตัน: ไขมันส่วนเกินจะเริ่มเกาะตัวเป็นคราบ (Plaque) ที่ผนังด้านในของหลอดเลือดแดง ทำให้หลอดเลือดแข็งตัว หนาตัว และตีบแคบลง เลือดไหลเวียนไม่สะดวก

ความเสี่ยงต่อลิ่มเลือด: คราบไขมันที่สะสมอาจแตกออก ก่อให้เกิดลิ่มเลือดมาอุดตันบริเวณที่ตีบแคบ


ภาวะแทรกซ้อนหลักจากไขมันในเลือดสูง:

โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (Coronary Artery Disease): เมื่อหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจตีบ เลือดจะไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่พอ ทำให้เกิดอาการเจ็บหน้าอก (Angina) และถ้าอุดตันสมบูรณ์จะทำให้เกิด ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (Heart Attack)


โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke):

สมองขาดเลือด (Ischemic Stroke): เมื่อลิ่มเลือดไปอุดตันหลอดเลือดในสมอง

หลอดเลือดแดงส่วนปลายอุดตัน (Peripheral Artery Disease - PAD): มักเกิดที่ขา ทำให้เกิดอาการปวดน่องเมื่อเดิน และเสี่ยงต่อการเกิดแผลและเนื้อตาย

II. ภัยร้ายจาก "ความดันโลหิตสูง" (Hypertension)
ความดันโลหิตสูงคือแรงดันที่มากเกินไปต่อผนังหลอดเลือดแดงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นการเร่งให้เกิดความเสียหายและภาวะแทรกซ้อนจากไขมันสูงเร็วขึ้น

ทำลายผนังหลอดเลือด: แรงดันสูงจะทำให้ผนังหลอดเลือดได้รับบาดเจ็บ เสียหาย และขาดความยืดหยุ่น ทำให้คราบไขมันเกาะตัวได้ง่ายและเร็วขึ้น

เพิ่มภาระหัวใจ: หัวใจต้องบีบตัวแรงขึ้นเพื่อต้านทานแรงดันที่สูงกว่าปกติ ทำให้ผนังหัวใจหนาตัวขึ้น (Hypertrophy) และนำไปสู่ความล้มเหลวในที่สุด


ภาวะแทรกซ้อนหลักจากความดันโลหิตสูง:

อวัยวะเป้าหมาย                                    ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
สมอง                                    โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke): ทั้งชนิดตีบ (จากการร่วมมือกับไขมันสูง) และชนิดแตก (เกิดจากแรงดันสูงทำให้หลอดเลือดเปราะแตก) และอาจนำไปสู่ภาวะสมองเสื่อม
หัวใจ                                     ภาวะหัวใจล้มเหลว (Heart Failure): หัวใจโตและอ่อนแรงจากการทำงานหนัก โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ: ความดันสูงเร่งกระบวนการตีบตัน
ไต                                    โรคไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease): หลอดเลือดฝอยในไตเสียหายจากการถูกทำลายด้วยแรงดันสูง ทำให้ไตเสื่อมและสูญเสียความสามารถในการกรองของเสีย
ตา                                    จอประสาทตาผิดปกติ: หลอดเลือดเล็ก ๆ ในดวงตาแตกหรือเสียหาย อาจทำให้การมองเห็นผิดปกติ หรือตาบอดได้


III. ความสัมพันธ์ที่เป็นอันตราย (The Deadly Duo)
เมื่อความดันโลหิตสูงและไขมันในเลือดสูงเกิดพร้อมกัน ความเสียหายจะทวีคูณ เนื่องจาก:

ความดันสูง (แรงดัน): ทำให้หลอดเลือดอ่อนแอและเสียหาย

ไขมันสูง (วัตถุดิบ): เป็นตัวสร้างคราบไขมันเข้าไปเกาะบริเวณที่เสียหาย

การมีทั้งสองภาวะนี้จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจขาดเลือดและอัมพฤกษ์/อัมพาต สูงกว่า การมีเพียงภาวะใดภาวะหนึ่งอย่างมาก ดังนั้น การควบคุมทั้งความดันและไขมันจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการป้องกันโรคร้ายเหล่านี้